مصاحبه با کودکان از منظر روانشناسی دین

مصاحبه با 3 کودک 5 تا 7 ساله :

سوالات:

معنی خوبی و بدی از نظرتان چی هست؟
معنی ماه محرم از نظرتان چی هست؟
مراسم های ماه محرم رو دوست دارید یا نه؟

پاسخ کودکان به ترتیب سوالات :

مبینا ۵ ساله گفت :
بدی یعنی کسی که خیلی بده و کار بدی میکنه، خوبی یعنی کسی که خیلی خوبه
محرم یعنی امام حسین و یارانش میمیرن
نه
آدرینا ۷ ساله گفت:
خوبی یعنی مهربونی، بدی یعنی خودخواهی
باید مشکی بپوشیم و عزاداری کنیم
بله
امیرحسین ۶ ساله گفت:
بدی خیلی کار زشتیه، خوبی خیلی کار درستیه
محرم خوبیه همه دعا میکنن و شکر میکنن 
بله

************

پس از مصاحبه با 3 کودک 5 تا 7 سال در مورد مفاهیم انتزاعی خوبی و بدی و مفهوم ماه محرم و مراسمهای ماه محرم
از تصورات ونحوه پاسخگویی و جملات اونها به این نتیجه رسیدم که؛

دریافت و تصور کودکان از مفاهیم انتزاعی همچون خوب و بد و درست و نادرست با آنچه بزرگسالان دارند، متفاوت است.
بچه‌ها قوانین و مفاهیم انتزاعی مانند خدا و منابع قدرت و خوبی و بدی را به صورت بزرگسالان درک نمی‌کنند. در بین سنین 5 تا 10 سالگی آنچه کودک درک می‌کند سود یا زیان است. در حقیقت او به سود یا زیان ظاهری که هر امری در پس خود برای او خواهد داشت توجه می‌کند.
بچه‌ها به جای مفهوم کار خوب یا بد به پاداش یا تنبهی که هر کاری برایشان در پی دارد توجه می‌کنند. کاری که تشویق برای آنها در پی داشته باشد خوب و درست است هر چند که راه رسیدن به این تشویق راه درستی نباشد. مثلا کودکان حاضرند در مورد کار خوبی که انجام نداده‌اند دروغ بگویند تا صرفا از طرف والدین تشویق شوند و برایشان نادرستی کاری که می‌کنند، مطرح نیست.
همین طور در مورد تنبیه، برای آنها ضرر دارد و نباید کاری که تنبیه در پی دارد را دنبال کنند حتی اگر کار درستی باشد. به عنوان مثال آنها حاضر نیستند به اشتباهی که انجام داده‌اند اقرار کنند چون از تنبیه و خشم والدین در هراسند. بنابراین وقتی برای آنها توضیح می‌دهیم که باید همیشه راست گفت حتی اگر این راستگویی به ضرر تو باشد، درک این مساله کمی برای کودک دشوار است.